ابتکار بانک توسعه تعاون برای توانمندسازی و فقرزدایی 

تیتر20 - راهبرد اجتماعی یکی از مسئولیت های بانک های توسعه ای است. بانک های توسعه ای، در سیاست های خود، توانمندسازی جوامع محلی، فقرزدایی، جمع آوری سپرده های ارزان قیمت برای اعطای تسهیلات ارزان قیمت و سرمایه گذاری در ابتکارات محلی را دنبال می کنند. 

در ایران، راه اندازی بانک های توسعه ای با رویکردهای اجتماعی در جمع آوری و توزیع منابع، محل توجه بانک مرکزی و نهادهای قانون گذاری قرار نگرفته است.

 
تنها بانک توسعه ای در ایران 
 اما یکی از معدود بانک هایی که در لوای توسعه اقتصادی، توانمندسازی های محلی را در چارچوب نظام مسئولیت های اجتماعی خود دنبال می کند، «توسعه تعاون» است. این بانک، تنها مرجع تخصصی بانکی با رویکرد توسعه ای در کشور محسوب می شود.

 
البته توسعه تعاون، به امور خیریه، حمایت از فعالیت های محیط زیستی، ارائه خدمات به معلولان و روشندلان می پردازد. گرچه سایر بانک ها برنامه های مسئولیت های اجتماعی دارند اما اهداف آنها تجاری است و منابع خود را برای اهداف مبتنی بر خیرجمعی تجهیز نمی کنند. 

خیرجمعی، کنشی آزادانه است که جامعه آن را از طریق نظام بازار، برآورده می سازد. برای نمونه، یک گروه از افراد جمع می شوند و تعاونی راه می اندازند تا محصولی را پس از تولید فرآوری و... در بازار عرضه کنند. 

برای جوامع محروم از دسترسی به منابع بانکی، بهترین شکل دسترسی به منابع ارزان قیمت با هدف تولید و فقرزدایی راه اندازی تعاونی است. بانک توسعه تعاون با تامین مالی این تعاونی ها، در فقرزدایی و توسعه مشارکت می کند. 

بانک توسعه تعاون در راه تحقق توسعه در زیربخش های تعاون، نظام مسئولیت های اجتماعی خود را سازماندهی کرده است. از این این طریق، عدالت اجتماعی با رویکرد فقرزدایی از جوامع محلی و توانمندسازی اقشار، پیگیری می شود. 

از آنجا که تعاون، ساخت اجتماعی دارد و شکلی از مشارکت در توسعه محسوب می شود، بانک توسعه تعاون، عملیات بانکی خود را با تمرکز بر توانمندسازی تعاونی ها، تعریف کرده است. 

به این منظور، توسعه تعاون، طرح هایی چون «رونق تعاون» و «حاتم» را راه اندازی کرده است. در طرح رونق تعاون، نقدینگی مورد نیاز تعاونی ها، با ایجاد گردش مالی در حساب های قرض الحسنه ارزان قیمت از سوی تعاونی ها، تامین می شود. 

این تسهیلات در قالب کارت اعتباری مرابحه تا سقف 300 میلیون تومان در اختیار تعاونی ها قرار می گیرد. در همین حال، تسهیلات طرح حاتم، با هدف خرید، جایگزینی اقلام و کالاهای سرمایه ای، ماشین آلات و ادوات مورد نیازِ تعاونی های تولید، مصرف و خدمات، تا سقف 5 میلیارد تومان پرداخت می شود. 

منابع در امور اجتماعی و توسعه ای سبز 
راهبرد اجتماعی بانک توسعه تعاون ایجاب می کند که از گروه های اجتماعی که محروم از دسترسی به منابع نظام بانکی هستند، حمایت کند.

 
پرداخت تسهیلات 100 میلیون تومانی به اعضای انجمن ام اس و کمک به شیرخوارگاه ها، مراکز نگهداری معلولین و خانه‌های سالمندان و... از نمونه های صرف منابع بانکی در امور اجتماعی است. 

کار دیگری که بانک های توسعه ای در متن امور اجتماعی-توسعه ای به آن می پردازند، حمایت از توسعه زیرساخت های سبز و پایداری سازی محیط زیست است. فرسایش های زیست محیطی به شکل بیابان زایی، فقر را گسترش خواهد داد. 

بانک توسعه تعاون برای ارائه راه حل های سبز، وارد مشارکت با صندوق ملی محیط زیست شده است. این صندوق عاملیت پرداخت طرح‌های محیط زیست را بر عهده بانک توسعه تعاون قرار داده است. 

بر اساس قرارداد این دو نهاد، 750 میلیارد تومان تسهیلات که 450 میلیارد آن از محل منابع داخلی بانک تامین می شود، در اختیار معرفی شدگان صندوق قرار می گیرد. 

پرداخت تسهیلات 60 میلیارد تومانی به طرح های زیست محیطی استان یزد و مشارکت 14 میلیارد و 300 میلیون تومانی در حفظ محیط زیست خراسان جنوبی، از نمونه های مشارکت توسعه تعاون در بانکداری سبز است. 

توزیع تسهیلات ارزان قیمت 
دسترسی به منابع ارزان قیمت برای گروه هایی که توانیاب، فاقد سرپرست، در جست و جوی شغل، محقق، دانشجو، صاحب بنگاه خرد، کشاورز، خود اشتغال، پیگیرِ راه اندازی کسب و کار و... محسوب می شوند، بسیار دشوار است. 

بانک توسعه تعاون برای پر کردن این خلاء تسهیلات خود را طبقه بندی کرده است و گروهی به نام تسهیلات ویژه را ایجاد کرده است. زنان سرپرست خانوار، شرکت های دانش بنیان، متقاضیان خرید جهیزیه، دانشجویان و دانشگاهییان و... می توانند از تسهیلات ویژه بهره ببرند.